Çelik köklendirme hormonu, köklenmesi zor olan bitkilerin çeliklerinden yeni bitkiler elde etmek için kullanılan özel bir hormon takviyesidir. Bu hormonlar genellikle oksin sınıfına aittir. Oksinler doğrudan çeliklere uygulanmaz. İlk olarak alkol ve özel karışımlarla çözülür, ardından saf suyla karıştırılarak çelik köklerine verilir.

Ziraatta kullanılan çelik köklendirme hormonları, fenilasetik asit, indol-3-bütirik asit ve 4-kloro indolasetik asit gibi doğal oksinlerin bileşimlerinden oluşur. Bu hormonlar, bitkilerin köklenme sürecini hızlandırır ve bitkilerin daha güçlü ve verimli olmasını sağlar.

Köklendirilmesi istenilen ağaç, çiçek veya bitkilerin yeni yaprak vermeye başlamış dallarından 20-25 santim uzunluğunda kesitler alınarak suya konulur. Bu kesitler, su içinde 2-3 hafta bekletilerek köklenmeye başlar. İlkbahar aylarında, özellikle Mayıs ve Haziran aylarında köklenen dallar toprağa dikilir.

Hazır çelik köklendirme hormonları kadar etkili olmasa da, evde kendi imkânlarınızla da çelik köklendirme yapabilirsiniz. Evde yapacağınız köklendirme işlemi için kesilen dallar veya diplerden alınmış sürgünler 4-5 gün su içinde bekletilir. Bu bekletme sürecinde, evdeki malzemelerle de hormon işlemi yapabilirsiniz.

Evde kullanılan en basit yöntem, günlük hayatta kullandığımız kan sulandırıcı aspirinleri suda eriterek çeliklere vermektir. Aspirinli su, köklendirmek istediğiniz çeliklerin öz suyunu korumasına yardımcı olur. Çeliklerin çürümemesi için suyu 2 günde bir değiştirmek gereklidir; bu işlem, çeliklerin ihtiyaç duyduğu oksijeni yeniler.

Köklendirilmek istenen çelikler kalem kalınlığında ve 20-25 santim uzunluğunda olmalıdır. Çelikler boğum yerinden kesilmelidir. Çelik köklendirme işlemi Mart-Nisan aylarında başlar. Kesilip hazırlanan çelikler, ziraat ve tarım ilaçları satılan yerlerden alınan perlit karışımlı torf hormonları ile köklendirilir. Çelikler önce suya, ardından köklendirme hormonuna (toz) batırılır ve perlit karışımının içine yarıya kadar sokulur.

Köklendirme süreci başladığında, çelikler ince kökler vermeye başlar. Bu aşamada, çelikler su içinden çıkarılarak özel hormonlarla hazırlanmış toprağa dikilir. Çelik köklendirme hormonları, köklendirilecek fidelerin yetiştirilmesinde büyük önem taşır. Evde yapılan köklendirme işlemlerine oranla, köklendirme hormonlarıyla daha hızlı ve sağlıklı çelikler elde edilir.

Köklendirilmek istenen çeliklerin sıcaklık ortamı 18-20°C olmalıdır. Bu sıcaklıkta çelikler daha sağlıklı ve hızlı köklenir. Çelik fideler, ilk dikilecek alanlar olarak fidan poşetlerine, saksılara veya tenekelere yerleştirilebilir. Çeliklerin dikileceği saksılar veya poşetler mutlaka delik açılmalıdır; bu delikler, fazla suyun dışarı atılmasını sağlar.

Çelik köklendirme işlemi sırasında aşağıdaki noktalara dikkat edilmesi, başarı oranını artırabilir:

Çelik köklendirme hormonları ve yöntemleri, bitki üretimi ve yayılımı için önemli araçlardır. Doğru uygulamalarla, birçok bitki türünün başarılı bir şekilde köklendirilmesi mümkündür.