Uyku hormonu, insan beyninde bulunan ve uyku esnasında salgılanan bir hormondur. Tıp dilinde melatonin hormonu olarak da bilinmektedir. Uyku hormonunun temel görevi, vücudun biyolojik saatini ve ritmini ayarlamaktır.

Uyku hormonunun üretimi gün içinde ışığın durumuna göre değişir. Melatonin karanlık ortamda salgılanan bir hormondur. Melatonin üretimi, gecenin uzunluğuna bağlı olarak değişir. Gece ne kadar uzarsa, hormon üretimi de o denli artar. Üretim genellikle akşam saatlerinde başlar ve sabaha karşı durur. Melatonin salgılanması genellikle 21:00 ile 22:00 saatleri arasında başlar. En yüksek seviyelerine ise 02:00 ile 04:00 saatleri arasında ulaşır ve sabah 07:00 ile 09:00 saatleri arasında sona erer. Kış mevsiminde melatonin üretimi artarken, yaz aylarında azalır. Jetlag denilen uyku probleminin de sebebi bu hormondur.

İnsan vücudu her gün aynı saatte otomatik olarak belirli görevlerini yerine getirir ve vücut ısısını değiştirir. Örneğin, vücut her gün otomatik olarak akşam saatlerinde ısı kaybını önlemek için kendi ısısını düşürür, sabahları ise kendini günlük aktivitelere hazırlamak için vücut ısısını artırır. Bu önemli olaylar melatonin hormonunun salgılanması ile mümkün olur. Küçük yaştaki çocuklarda melatonin düzeyi 1000 pikogram/ml, gençlerde 100 pikogram/ml, yaşlı bireylerde ise 30 pikogram/ml seviyelerindedir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte, özellikle 45 yaşından sonra melatonin üretimi azalır.

Uyku hormonunun bağışıklık sistemini olumlu etkilediğine ve stresi azalttığına dair yapılmış birçok çalışma vardır. Melatoninin yaşam süresini artırdığına, yaşlanma etkilerini azalttığına ve hastalıklar üzerinde baskılayıcı etkisi olduğuna dair bulgulara rastlanmıştır. Deneysel olarak, bu hormonun birçok tümör tipinde büyümeyi sınırladığı da gözlenmiştir.

Uyku hormonu yeterince salgılanamazsa, hücreler yeterince yenilenemeyeceği için vücut direnci düşer ve bazı belirtiler ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında iştahsızlık, hazımsızlık, zihinsel ve fiziksel performans kaybı, hafızada azalma gibi bulgular yer alır.

Uyku hormonunu artıran besinler arasında kızılcık ve vişne şerbeti, rezene, anason, sarı kantaron, papatya çayı, ayçiçeği, ceviz, badem ve fındık gibi yiyecekler yer almaktadır. Bu yiyecekler melatonin hormonunun salgılanmasını tetikleyerek uyku düzensizliğini ve uykusuzluğu gidermeye yardımcı olmaktadır. Yapılan bir deneyde, uyku sorunu yaşayan 15 kişiye 2 hafta boyunca her sabah ve her akşam olmak üzere 2 öğün 227 gram vişne suyu verilmiştir. Deney sonucunda bu kişilerin uykusuzluk problemlerinin azaldığı gözlenmiştir.